10. Uluslararası EgeArt Sanat Günleri “Lozan Değişimleri Fotoğraf Sergisi” AKM’de
Bu standta; tarih, kültür ve sanat kelimelere dökülüyor
Ege Üniversitesi (EÜ) 10. Uluslararası EgeArt Sanat Günleri kapsamında, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri’nden sağlanan arşiv malzemeleriyle hazırlanan “Lozan Mübadeleleri Fotoğraf Sergisi”, (EÜ) Atatürk Kültür Merkezi’nde kapılarını sanatseverlere açtı.
Ege Üniversitesi’nin köklerinden ve geleneklerinden aldığı güçle düzenlediği, İzmir’in sanat gündemini belirleyen “EgeArt Sanat Günleri”, “Vefa” konseptiyle onuncu kez EÜ Atatürk Kültür Merkezi’nde kapılarını sanatseverlere açtı. Cumhuriyetin 100. yılında. EgeArt Sanat Günleri kapsamında Devlet Arşivleri Başkanlığı’nın desteğiyle açılan “Lozan Mübadeleleri Fotoğraf Sergisi”nde, Türk-Yunanistan arasında imzalanan Mübadele Zaptı sonucu nüfus mübadelesinden etkilenen bireylerin fotoğrafları yer aldı. Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Milli Mücadele zaferinden sonra hükümetler. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak da sergiyi gezerek stant hakkında bilgi aldı.
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Müdürlüğü Tasnif ve Araştırma Hizmetleri Daire Başkanı Ahmet Şahin, “Devlet Arşivleri Müdürlüğü olarak Cumhuriyetin 100. Yılı faaliyetleri kapsamında düzenlenen bu büyük organizasyonu ‘Vefa’ konseptiyle Borsalar ile pekiştirmek istedik. Lozan Antlaşması’nın bir bölümü.”
Anlaşmanın detayları hakkında bilgi veren Şahin, şunları söyledi; “Günümüzün en büyük sorunu göç. Lozan’da mübadele dediğimiz ikili anlaşmalar çerçevesinde bir göç anlaşması yapıldı. Bu anlaşma Türkiye ile Yunanistan arasında 12 unsurdan oluşan bir programla yapıldı. Türkiye’deki Rumlar Yunanistan’a; Yunanistan’daki Müslümanların ve Türklerin Türkiye’ye gelmesi şeklinde yapıldı. 1912 yılından bu yana her iki tarafın da mübadele olarak kabul edilmesi bu anlaşmanın özel bir unsurudur. Göçmenler, Yunanistan’dan Türkiye’ye, Türkiye’den Yunanistan’a çok zor koşullar altında göç etmek zorunda kalmışlardır. Cumhuriyetin temelleri atılırken Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti bu insanların haklarını korumak zorundaydı. Yunanistan’a gelen tek göçmen Türkler değildi. Bu göçten tüm Müslüman unsurlar da etkilendi. Bu kadar ağır ve hızlı bir göç aktarımının tek bir devlete bırakılmasının önüne geçmek ve bu göçte İslam ümmetinin ve Müslüman devletlerin desteğini sağlamak isteyen Mustafa Kemal Paşa, TBMM Hükümeti adına bir bildiri yayımladı. Tüm İslam alemine yardım ve destek sağlamak. Ancak gerekli desteği alamayan Mustafa Kemal Paşa, seferin yönetimi altında kiralık gemiler, vergi muafiyetleri, her türlü sağlık, gıda ve sosyal desteği sağlayarak onların Anadolu’ya göç etmelerini sağladı. Her fotoğraf karesi bir göç dramını anlatırken, belgeler de bunun kanıtı olarak bu stantta yer alıyor. Fotoğraflardaki grup ve bekar kişilerin tamamı İzmir Limanı’na gelerek İzmir ve iç bölgelere gönderilen hemşerilerimizdir. “Cumhuriyetimizin ilan belgesiyle başlayan stant, Cumhuriyet’e göç eden soydaşlarımızın belge ve fotoğraflarıyla hikaye buldu” dedi.
“Fotoğrafları ortaya çıkan insanlar 80 yıl önce İzmir’de birlikte yaşıyorlardı.”
Sergide sergilenen eserlerle ilgili konuşan Önder Ahmet Şahin, “Burada sergilenen belgeler arasında; Hangi gemilerin olduğunu, insanların nasıl getirildiğini, takasla ilgili şikayetlerini görebileceksiniz. Buradaki en değerli eşyalar defterlerdir. Bu defterlerde ailelerin fotoğrafları yer alıyor. Bu defterlerde grup fotoğraflarının yanı sıra tek tek kadın ve erkek fotoğrafları da yer alıyor. Kadınlarla çekilen fotoğraflarda aile reisi öldüğü için ailenin reisi olarak kadın fotoğraflara dahil ediliyor. Bu fotoğrafları eski dokusunu bozmadan sizlere sunmaya çalıştık. Defterlerdeki fotoğraf sahiplerinin bilgileri kişisel bilgi olduğundan kullanılmamıştır. Ancak 70-80 yıl önce İzmir’de yaşayan herkes bu fotoğraftaki kişilerle birlikte yaşıyor, komşu olarak yaşıyor, alışveriş yapıyordu. “Onlar aslında İzmir’i deneyimlediler” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
